منع تشدید مجازات در واخواهی

استعلام:

دادگاه بدوی فردی را به اتهام سرقت موضوع ماده ۶۵۶ قانون تعزیرات غیابا به تحمل یک سال حبس و پنجاه ضربه شلاق محکوم مینماید و به لحاظ گذشت شاکی رد مال موضوعاً منتفی اعلام میشود. متهم نسبت به حکم غیابی واخواهی مینماید. وی در تمام مراحل رسیدگی نسبت به اتهام انتسابی خود اقرار دارد و دادگاه بدوی در مرحله واخواهی بدون ذکر علت ضمن رد واخواهی مجازات حبس واخواه را از یک سال به دو سال و شلاق وی را نیز ازپنجاه ضربه به هفتاد و چهار ضربه افزایش میدهد:

۱- آیا دادگاه بدوی در مرحله واخواهی حق افزایش مجازات را دارد؟

۲- در صورت تشدید مجازات و تجدیدنظرخواهی محکوم علیه، تکلیف دادگاه تجدیدنظر که معتقد است دادگاه بدوی در مرحله واخواهی حق افزایش مجازات را ندارد چیست؟ آیا بایستی رای ثانویه در مرحله واخواهی را اصلاح کند یا آن را نقض نموده و رای اولیه را غیابی را تایید کند؟ در هر صورت صدور رأی به چه نحو میباشد؟

پاسخ:

بازگشت به استعلام شماره ۹۸/۱۰۷۴ مورخ ۱۳۹۸/۰۵/۱۲ به شماره ثبت وارده ۸۷۳ مورخ ۱۳۹۸/۰۵/۲۷، نظریه مشورتی این اداره کل به شرح زیر اعلام می گردد:

۱- واخواهی حقی است که برای محکومعلیه حکم غیابی و جهت رسیدگی به دفاعیات وی مقرر گردیده است و در نتیجه استفاده از این حق نباید مجوز تشدید مجازات محکوم علیه تلقی شود؛ به همین جهت در ماده ۴۰۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ تصریح شده است که دادگاه پس از واخواهی با تعیین وقت رسیدگی طرفین را دعوت میکند و پس از بررسی ادله و دفاعیات واخواه تصمیم مقتضی اتخاذ مینماید. ملاک ماده ۴۵۸ قانون مذکور نیز مؤید همین استنباط است.

۲- در صورت تشدید مجازات از سوی دادگاه بدوی در مقام رسیدگی به واخواهی محکوم و متعاقب آن، اعتراض محکوم به این رأی، چنانچه دادگاه تجدیدنظر، تجدیدنظرخواه (محکوم) را بزهکار تشخیص دهد )بزهکاری وی را احراز نماید(، با لحاظ ماده ۴۵۷ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ میزان مجازات به نحوی که از میزان مجازات تعیین شده در مرحله غیابی (حکم غیابی) بیشتر نباشد اصلاح میکند و تذکر لازم را به دادگاه نخستین میدهد.