در چه مواردی شوراها با تراضی طرفین برای صلح و سازش اقدام می‌نمایند؟ (صلاحیت شورا در بحث صلح و سازش)
ماده ۸: در موارد زیر شوراها با تراضی طرفین برای صلح و سازش اقدام می‌نمایند:
الف- کلیه امور مدنی و حقوقی
ب- کلیه جرائم قابل گذشت
پ- جنبه خصوصی جرائم غیرقابل گذشت
استثناءِمواردی که شوراها با تراضی طرفین برای صلح و سازش اقدام می‌نمایند چیست؟ (یعنی دعاوی که حتی با توافق طرفین قابل طرح در شورا نیست):
ماده ۱۰: دعاوی زیر حتی با توافق طرفین قابل طرح در شورا نیست:
الف- اختلاف در اصل نکاح، اصل طلاق، فسخ نکاح، رجوع، نسب
ب- اختلاف در اصل وقفیت، وصیت، تولیت
پ- دعاوی راجع به حجر و ورشکستگی
ت- دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی
ث- اموری که به موجب قوانین دیگر در صلاحیت مراجع اختصاصی یا مراجع قضائی غیردادگستری می‌باشد.
در مورد صلح و سازش، در صورتی‌که رسیدگی شورا با درخواست یکی از طرفین صورت پذیرد اما طرف دیگر عدم تمایل خود را برای رسیدگی در شورا اعلام نماید شورا چه می‌کند؟
تبصره ماده ۸ – (اگر طرف دیگر تا پایان جلسه اول عدم تمایل خود را برای رسیدگی در شورا اعلام نماید، شورا درخواست را بایگانی و طرفین را به مرجع صالح راهنمایی می‌نماید)
شورای حل اختلاف صلاحیت رسیدگی به چه موضوعاتی را دارد؟
ماده ۹:الف- دعاوی مالی راجع به اموال منقول تا نصاب دویست‌میلیون (۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال به‌جز مواردی که در تاریخ لازم‌الاجراء شدن این قانون در دادگستری مطرح می‌باشند.
ب- تمامی دعاوی مربوط به تخلیه عین مستاجره به‌جز دعاوی مربوط به سرقفلی و حق کسب و پیشه
پ- دعاوی تعدیل اجاره‌بها به شرطی که در رابطه استیجاری اختلافی وجود نداشته باشد
ت- صدور گواهی حصر وراثت، تحریر ترکه، مهر و موم ترکه و رفع آن
ث- ادعای اعسار از پرداخت محکوم‌به در صورتی که شورا نسبت به اصل دعوی رسیدگی کرده باشد
ج- دعاوی خانواده راجع به جهیزیه، مهریه و نفقه تا نصاب مقرر در بند (الف) در صورتی که مشمول ماده (۲۹) قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱/۱۲/۱ نباشند.
چ- تأمین دلیل
ح- جرائم تعزیری که صرفاً مستوجب مجازات جزای نقدی درجه هشت باشد.
بهای خواسته در شورا چه ویژگی دارد؟
تبصره ۱ ماده ۹- بهای خواسته براساس نرخ واقعی آن تعیین می‌گردد،…
اگر نسبت به بهای خواسته بین اصحاب دعوی اختلاف حاصل شود وظیفه قاضی شورا چیست؟
ماده ۹ تبصره ۱- … چنانچه … اختلاف مؤثر در صلاحیت شورا باشد، یا قاضی شورا نسبت به آن تردید کند قبل از شروع رسیدگی راساً یا با جلب نظر کارشناس، بهای خواسته را تعیین می‌کند.
آیا شورای حل‌اختلاف مجاز به صدور حکم شلاق یا حبس است؟
تبصره ۲ ماده ۹- شورای حل‌اختلاف مجاز به صدور حکم شلاق و حبس نمی‌باشد.
صلاحیت شوراهای حل اختلاف روستا در چه اموری است؟
تبصره ۳ ماده ۹- صلاحیت شوراهای حل اختلاف روستا مستقر در روستا صرفاً صلح و سازش می‌باشد.
با فرض توافق آیا طرفین می‌توانند دعاوی اختلاف در اصل نکاح، اصل طلاق، فسخ نکاح، رجوع، نسب را در شورا طرح کنند؟ خیر
ماده ۱۰ دعاوی زیر حتی با توافق طرفین قابل طرح در شورا نیست:
الف- اختلاف در اصل نکاح، اصل طلاق، فسخ نکاح، رجوع، نسب
با فرض توافق آیا طرفین می‌توانند دعاوی اختلاف در اصل وقفیت، وصیت، تولیت را در شورا طرح کنند؟خیر
ماده ۱۰
دعاوی زیر حتی با توافق طرفین قابل طرح در شورا نیست:
ب- اختلاف در اصل وقفیت، وصیت، تولیت
با فرض توافق آیا طرفین می‌توانند دعاوی راجع به حجر و ورشکستگی را در شورا طرح کنند؟خیر
ماده ۱۰:
دعاوی زیر حتی با توافق طرفین قابل طرح در شورا نیست:
پ- دعاوی راجع به حجر و ورشکستگی
با فرض توافق آیا طرفین می‌توانند دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی را در شورا طرح کنند؟خیر
ماده ۱۰:
دعاوی زیر حتی با توافق طرفین قابل طرح در شورا نیست:
ت- دعاوی راجع به اموال عمومی و دولتی
با فرض توافق آیا طرفین می‌توانند اموری که به موجب قوانین دیگر در صلاحیت مراجع اختصاصی یا مراجع قضائی غیردادگستری می‌باشد را در شورا طرح کنند؟
خیر/ماده ۱۰:دعاوی زیر حتی با توافق طرفین قابل طرح در شورا نیست:
ث- اموری که به موجب قوانین دیگر در صلاحیت مراجع اختصاصی یا مراجع قضائی غیردادگستری می‌باشد.
آیا مراجع قضائی می‌توانند موضوع مطورحه در آن مرجع را به شورا ارجاع نماید؟ بله
ماده ۱۱:در کلیه اختلافات و دعاوی خانوادگی و سایر دعاوی مدنی و جرائم قابل گذشت،مرجع قضائی رسیدگی‌کننده می‌تواند با توجه به کیفیت دعوی یا اختلاف و امکان حل و فصل آن از طریق صلح و سازش، فقط یک‌بار برای مدت حداکثر سه‌ماه موضوع را به شورا ارجاع نماید.
شورای حل اختلاف چه تکلیفی نسبت به محجورین دارد؟
ماده ۱۲: شوراها باید
- اقدامات لازم را برای حفظ اموال اشخاص صغیر، مجنون و غیررشید که فاقد ولی یا قیم باشند و غایب مفقودالاثر، همچنین ماترک متوفای بلاوارث و اموال مجهول‌المالک به‌عمل آورند
- و بلافاصله مراتب را به مراجع صالح اعلام کنند.
“ آیا شوراها حق دخل و تصرف در اموال حفظ شده محجورین توسط شورا، را دارد؟ “ماده ۱۲
شوراها حق دخل و تصرف در هیچ‌یک از اموال مذکور را ندارند.
“ در فروض زیر در صورت اختلاف در صلاحیت محلی شوراها حل اختلاف با کجاست؟
در مورد شوراهای واقع در یک حوزه قضائی
در مورد شوراهای واقع در حوزه‌های قضائی شهرستان‌های یک استان
در مورد شوراهای واقع در دو استان
“ماده ۱۳:الف- در مورد شوراهای واقع در یک حوزه قضائی، حل اختلاف با شعبه اول دادگاه عمومی همان حوزه است.
ب- در مورد شوراهای واقع در حوزه‌های قضائی شهرستان‌های یک استان، حل اختلاف با شعبه اول دادگاه عمومی‌حوزه قضائی شهرستان مرکز استان است.
پ- در مورد شوراهای واقع در دو استان، حل اختلاف با شعبه اول دادگاه عمومی شهرستان مرکز استانی است که ابتدائاً به صلاحیت شورای واقع در آن استان اظهارنظر شده است.
در صورت بروز اختلاف در صلاحیت شورای حل اختلاف با سایر مراجع غیردادگستری در یک حوزه قضائی، حل اختلاف با کجاست؟ ماده ۱۴ حل اختلاف با شعبه اول دادگاه عمومی‌حوزه قضائی مربوط است در صورت بروز اختلاف در صلاحیت شورای حل اختلاف با سایر مراجع غیردادگستری در حوزه‌های قضائی مختلف یک استان، حل اختلاف با کجاست؟ ماده ۱۴ حل اختلاف با شعبه اول دادگاه عمومی شهرستان مرکز همان استان است
در صورت بروز اختلاف شوراهای حل اختلاف با مراجع غیردادگستری واقع در حوزه دو استان حل اختلاف با کجاست؟ ماده ۱۴ به ترتیب مقرر در بند (پ) ماده (۱۳) این قانون عمل می‌شود.
ماده ۱۳ پ- در مورد شوراهای واقع در دو استان، حل اختلاف با شعبه اول دادگاه عمومی شهرستان مرکز استانی است که ابتدائاً به صلاحیت شورای واقع در آن استان اظهارنظر شده است.
در صورت بروز اختلاف در صلاحیت بین شورای حل اختلاف با مرجع قضائی حل اختلاف با کجاست؟ ”
ماده ۱۵
در صورت بروز اختلاف در صلاحیت بین شورای حل اختلاف با مرجع قضائی، نظر مرجع قضائی لازم‌الاتباع است.
(در واقع حق اختلاف برای شورا وجود ندارد و نظر مرجع قضائی لازم‌الاتباع است)
” آیا رسیدگی در شورا نیازمند دادخواست است؟ “خیر
ماده ۱۶:رسیدگی شوراها با درخواست به‌عمل می‌آید
“ آیا درخواست رسیدگی در شورا باید کتبی باشد؟ “خیر
ماده ۱۶:رسیدگی شوراها با درخواست کتبی یا شفاهی به‌عمل می‌آید
” اگر درخواست رسیدگی در شورا شفاهی بود، شورا چه تکلیفی نسبت به درخواست دارد؟ “ماده ۱۶ درخواست شفاهی در صورتمجلس قید و به امضای خواهان یا متقاضی می‌رسد.” آیا رسیدگی در شورا نیازمند رعایت اصول و قواعد و تشریفات آیین دادرسی مدنی و کیفری است؟ “از حیث اصول و قواعد بله اما از جهت تشریفات تابع آیین دادرسی مدنی نیست.
ماده ۱۸:رسیدگی قاضی شورا از حیث اصول و قواعد، تابع مقررات قوانین آیین دادرسی مدنی و کیفری است.
ماده ۱۹:رسیدگی شورا تابع تشریفات آیین دادرسی مدنی نیست.
رسیدگی قاضی شورا از حیث اصول و قواعد، تابع مقررات قوانین آیین دادرسی مدنی و کیفری است
منظور از اصول و قواعد چیست؟
“تبصره ۱ ماده ۱۸- اصول و قواعد حاکم بر رسیدگی شامل مقررات ناظر به صلاحیت، حق دفاع، حضور در دادرسی، رسیدگی به دلایل و مانند آن است.” آیا صدور رأی، واخواهی، تجدیدنظر و هزینه دادرسی در شورا تابع آیین دادرسی مدنی و کیفری است؟ خیر
ماده ۱۸: رسیدگی قاضی شورا از حیث اصول و قواعد، تابع مقررات قوانین آیین دادرسی مدنی و کیفری است.
تبصره ۲- مقررات ناظر به صدور رأی، واخواهی، تجدیدنظر و هزینه دادرسی، از حکم مقرر در این ماده مستثنی و تابع این قانون است.
رسیدگی شورا تابع تشریفات آیین دادرسی مدنی نیست.
منظور از تشریفات چیست؟
“ماده ۱۹:تبصره ۱- منظور از تشریفات در این ماده، مقررات ناظر به شرایط شکلی دادخواست، نحوه ابلاغ، تعیین اوقات رسیدگی، جلسه دادرسی و مانند آن است.
” باتوجه به اینکه رسیدگی شورا تابع تشریفات آیین دادرسی مدنی نیست اگر خوانده با دعوت شورا در جلسه رسیدگی حاضر نشود و یا لایحه‌ای ارسال نکند و این دعوت مطابق مقررات آیین دادرسی مدنی راجع به ابلاغ نباشدشورا چه تکلیفی دارد؟
دعوت با ارسال اخطاریه
ماده ۱۹ تبصره ۲-شورا مکلف است او را با ارسال اخطاریه دعوت کند.” اگر دعوایی در شورا مطرح باشد اما طرح دعوای طاری نسبت آن در صلاحیت شورا نباشد، رسیدگی چه وضعیتی پیدا می‌کند؟ “ماده ۲۱
در مواردی که دعوای طاری یا مرتبط (هرچند طاری نباشد) با دعوای اصلی از صلاحیت ذاتی شورا خارج باشد، رسیدگی به هر دو دعوی در مرجع قضائی صالح به‌عمل می‌آید.
“ آیا شورا صلاحیت تحقیق محلی، معاینه محل، تأمین دلیل دارد؟ “ماده ۲۲
شورای حل اختلاف علاوه بر رسیدگی به دلایل طرفین می‌تواند تحقیق محلی، معاینه محل، تأمین دلیل را نیز با ارجاع قاضی یا رئیس شورا توسط یکی از اعضاء به‌عمل آورد.
” هزینه رسیدگی شورای حل اختلاف چگونه است؟ “ماده ۲۳
هزینه رسیدگی شورای حل اختلاف در کلیه مراحل،
- در دعاوی کیفری و غیرمالی معادل هزینه دادرسی در محاکم دادگستری
- و در دعاوی مالی معادل پنجاه درصد (۵۰%) آن است.
- رسیدگی به دعاوی مشمول ماده (۸) این قانون بدون هزینه دادرسی است.
“ رأی صادره از سوی قاضی شورا در چه صورتی حضوری یا غیابی است؟
ماده ۲۵:رأی صادره از سوی قاضی شورا حضوری است،مگر اینکه محکوم‌علیه یا وکیل او در هیچ‌یک از جلسات رسیدگی حاضر نشده و یا به‌طور کتبی نیز دفاع ننموده باشد. ولو ابلاغ واقعی صورت گرفته باشد”
چه آرایی که از شورا صادر شده قابل تجدیدنظر خواهی است؟ و مهلت تجدیدنظر خواهی چند روز است؟ و مرجع تجدیدنظر کجاست؟
“ماده ۲۷:تمام آرای صادره موضوع ماده (۹) این قانون ظرف مدت بیست‌روز از تاریخ ابلاغ، قابل تجدیدنظرخواهی می‌باشد.
مرجع تجدیدنظر از آرای قاضی شورا،
حسب مورد دادگاه عمومی‌حقوقی یا کیفری دو همان حوزه قضائی می‌باشد.
” چنانچه مرجع تجدیدنظر آرای صادره از شورا را نقض نماید چه می‌کند؟ “ماده ۲۷
(اگر خودش صلاحیت دارد) راساً مبادرت به صدور رأی می‌کند. این رأی، قطعی است.
و اگر رسیدگی به موضوع در صلاحیت مرجع دیگری باشد، پرونده را به مرجع صالح ارسال می‌کند.
” آیا گزارش اصلاحی شورا قابل اعتراض است؟ “تبصره ۱ ماده ۲۷- گزارش اصلاحی شورا قابل اعتراض نمی‌باشد و قطعی است.” اگر مرجع تجدیدنظر در مقام رد صلاحیت شورا، رأی آن را رد کند و خود رسیدگی ماهوی انجام دهد
رأی مرجع تجدید نظر چه اوصافی خواهد داشت؟
“تبصره ۲ ماده ۲۷- رأی اخیر به‌عنوان رأی شعبه بدوی تلقی (می‌شود)
و حسب مورد مطابق مقررات آیین دادرسی مدنی و کیفری قابل تجدیدنظر است.
هزینه دادرسی رسیدگی در مراحل تجدیدنظرخواهی از رأی شورا چگونه است؟ “تبصره ۳ ماده ۲۷- هزینه دادرسی رسیدگی در مراحل تجدیدنظرخواهی حسب مورد براساس هزینه دادرسی طرح دعوی در آن مرجع است.
(حسب مورد یعنی مدنی یا کیفری)
” “اجرای آرای قطعی شورا در امور مدنی چگونه است؟ (شرایط و نحوه)” “ماده ۲۹
اجرای آرای قطعی در امور مدنی
- به درخواست ذینفع
- و با دستور قاضی شورا
- پس از صدور برگه اجرائیه
- مطابق مقررات مربوط به اجرای احکام مدنی
اجرای احکام قطعی در امور کیفری چگونه است؟ (شرایط و نحوه)” “ماده ۲۹ اجرای احکام قطعی در امور کیفری
- طبق مقررات آیین دادرسی کیفری
- توسط قاضی واحد اجرای احکام شورای حل اختلاف محل
به‌عمل می‌آید.
در رسیدگی شورا چنانچه محکوم‌علیه، محکوم‌به را پرداخت نکند و اموالی از وی به‌دست نیاید، اجرای رأی چه وضعیتی خواهد داشت؟
“ماده ۳۰:با تقاضای ذینفع و دستور قاضی شورا مراتب جهت اعمال قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی به واحد اجرای احکام شورای حل اختلاف اعلام می‌شود.
” در چه حالتی رعایت مقررات مربوط به داوری مطابق قانون آیین‌دادرسی مدنی، برای شورا الزامی است؟
ماده ۴۲:در مواردی که شورا به عنوان داور مورد توافق طرفین به دعاوی و اختلافات رسیدگی می‌کند،
رعایت مقررات مربوط به داوری مطابق قانون آیین‌دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی الزامی است.
” “در دعاوی و جرائم موضوع ماده ۸ قانون شورای حل اختلاف، بعد از صدور رأی قطعی دادگاه آیا شوراها صلاحیت اقدام برای سازش را دارد؟” “ماده ۱۳ آیین‌نامه اجرایی قانون شوراهای حل اختلاف :تبصره: شوراها می‌توانند در دعاوی و جرائم موضوع ماده ۸ قانون، بعد از صدور رأی قطعی دادگاه نیز حسب درخواست طرفین، برای سازش در زمان معین، اقدام لازم را انجام دهند.
” در صورت مراجعه اشخاص به مراجع قضایی در مواردی که در صلاحیت شورا است، مراجع قضایی چه تصمیمی می‌گیرند؟ “ماده ۱۴ آیین‌نامه اجرایی قانون شوراهای حل اختلاف :مراجع قضایی وظیفه‌ای در پذیرش دعاوی و درخواست‌ها و شکایاتی که در صلاحیت شورا است ندارند و در صورت مراجعه اشخاص آنان را به شورا هدایت می‌کنند.
” ابراز عدم تمایل طرف دیگر دعوی یا شکایت، نسبت به رسیدگی توسط شورا موضوع تبصره ماده ۸ قانون شورای حل اختلاف به چه صورت‌هایی می‌تواند به عمل آید؟ “ماده ۱۵ آیین‌نامه اجرایی قانون شوراهای حل اختلاف :
… می‌تواند
با حضور نامبرده یا وکیل دادگستری یا قائم‌مقام قانونی وی در شورا اعلام گردد
یا به‌صورت کتبی
به عمل آید.
” در اجرای ماده ۱۲ قانون شورا توسط شورا (نگهداری اموال محجورین) هزینه نگهداری به عهده چه کسی خواهد بود “ماده ۱۸ آیین‌نامه اجرایی قانون شوراهای حل اختلاف : هزینه نگهداری به عهده مالک یا مالکان خواهد بود و در صورت عدم شناسایی وی، از اموال یادشده طبق قانون اجرای احکام مدنی قابل وصول است.
“ آیا رسیدگی به درخواست‌هایی که به‌صورت شفاهی در شورا مطرح و در صورتمجلس درج می‌گردد، منوط به پرداخت هزینه دادرسی است؟ “ماده ۲۱ آیین‌نامه اجرایی قانون شوراهای حل اختلاف : رسیدگی به درخواست‌هایی که به‌صورت شفاهی مطرح و در صورتمجلس درج می‌گردد، منوط به پرداخت هزینه دادرسی مطابق مقررات می‌باشد.
” منظور از دعوی طاری موضوع ماده ۲۱ قانون چیست؟ “ماده ۲۲ آیین‌نامه اجرایی قانون شوراهای حل اختلاف : دعوی طاری موضوع ماده ۲۱ قانون
به دعاوی‌ای گفته می‌شود که از امور اتفاقی است و در جریان رسیدگی، از سوی یکی از اصحاب دعوی یا شخص ثالث با فرض وحدت منشأ و موضوع و ارتباط کامل با دعوی اصلی مطرح و توأمان مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. مانند ورود شخص ثالث، جلب شخص ثالث و دعوی متقابل (مطابق ماده ۱۷ قانون آئین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب مدنی مصوب ۱۳۷۹/۱/۲۱).
” در دعوای مدنی قابل‌طرح در شورا درخواست چه شرایطی باید داشته باشد؟
“ماده ۲۳ آیین‌نامه اجرایی قانون شوراهای حل اختلاف :در دعوای مدنی ضمن پرداخت هزینه دادرسی مقرر، درخواست به انضمام دلایل و مدارک، به تعداد خواندگان به‌اضافه یک نسخه تهیه و تحویل شورا می‌شود
” در دعوای کیفری قابل‌طرح در شورا درخواست چه شرایطی باید داشته باشد؟
“ماده ۲۳ آیین‌نامه اجرایی قانون شوراهای حل اختلاف :
در شکایت کیفری درخواست با ذکر نام، نام خانوادگی، سن، شماره ملی، نشانی شاکی، طرف وی و قید محل دقیق وقوع جرم به همراه دلایل و مدارک و پس از پرداخت هزینه دادرسی مقرر به شورا ارائه می‌گردد.
” آیا می‌توان نتیجه رسیدگی در پرونده‌هایی که به‌موجب ماده ۱۱ قانون، به شورا ارجاع می‌گردد، را بدون تأیید قاضی شورا، مستقیماً به مرجع قضایی ارجاع‌کننده اعلام کرد؟ “بله
ماده ۲۶ آیین‌نامه اجرایی قانون شوراهای حل اختلاف : نتیجه رسیدگی در پرونده‌هایی که به‌موجب ماده ۱۱ قانون، به شورا ارجاع می‌گردد، مستقیماً به مرجع قضایی ارجاع‌کننده اعلام می‌شود و نیازی به تأیید قاضی شورا ندارد.
ماده ۱۱ ق. شورا: در کلیه اختلافات و دعاوی خانوادگی و سایر دعاوی مدنی و جرائم قابل‌گذشت، مرجع قضائی رسیدگی‌کننده می‌تواند با توجه به کیفیت دعوی یا اختلاف و امکان حل‌وفصل آن از طریق صلح و سازش، فقط یک‌بار برای مدت حداکثر سه‌ماه موضوع را به شورا ارجاع نماید.
” پرونده‌های موضوع ماده ۲۱ قانون شورا چگونه به مرجع قضایی صالح ارسال می‌شود؟ “ماده ۲۷ آیین‌نامه اجرایی قانون شوراهای حل اختلاف : پرونده‌های موضوع ماده ۲۱ قانون با صدور قرار عدم صلاحیت رسیدگی مطابق مقررات مربوط، به مرجع قضایی صالح ارسال می‌گردد.
